Współpraca międzynarodowa
Komitet Chemii PAN pełni funkcję Komitetu Narodowego ds. współpracy z Międzynarodową Unią Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC) pod przewodnictwem prof. dr hab. Pawła Kuleszy, czł. PAN.
Działalność Komitetu na arenie międzynarodowej obejmuje utrzymywanie i rozwijanie współpracy z IUPAC poprzez aktywny udział w bieżących pracach Unii, delegowanie przedstawicieli Polski do jej wydziałów i komisji oraz promowanie i koordynowanie inicjatyw tej organizacji w Polsce.
Komitet szczególny nacisk kładzie na działania informacyjne w środowisku naukowym chemików, które obejmują m.in. przedstawianie możliwości udziału w prestiżowych konkursach o Nagrody IUPAC. Dzięki tym inicjatywom Komitet przyczynia się do zwiększenia widoczności osiągnięć polskich naukowców na arenie międzynarodowej.
O IUPAC
Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC, ang. International Union of Pure and Applied Chemistry) to globalna federacja Narodowych Organizacji Członkowskich (NAO) typu non-profit, która została założona w 1919 roku w celu rozwoju i promowania chemii jako nauki. Jej powstanie było wynikiem współpracy chemików zarówno z przemysłu, jak i środowisk akademickich, którzy dostrzegli potrzebę międzynarodowej standaryzacji wag, miar, nazw i symboli w chemii.
Po zakończeniu I wojny światowej, w duchu odbudowy międzynarodowych relacji naukowych, towarzystwa chemiczne z kilku krajów alianckich postanowiły wspólnie powołać nową organizację. Głównymi inicjatorami były: Francja, Wielka Brytania, USA, Włochy i Belgia. Decyzję o utworzeniu IUPAC podjęto podczas spotkania w Paryżu w 1919 roku, jako część większego wysiłku w ramach International Research Council (dziś International Science Council), który miał na celu koordynację badań naukowych po wojnie. Organizacja IUPAC została pierwotnie zarejestrowana w Brukseli, gdzie znajdowała się jej pierwsza siedziba. Od 1979 roku siedziba mieści się w Research Triangle Park (Karolina Północna, USA).
Obecnie IUPAC zrzesza 56 Narodowe Organizacje Członkowskie reprezentujące chemię swoich krajów, odgrywając kluczową rolę w ujednolicaniu terminologii chemicznej, klasyfikacji związków i zasad nomenklatury na całym świecie.
Mapa świata z zaznaczeniem siedzib Narodowych Organizacji Członkowskich (NAO) zrzeszonych w IUPAC.
Działalność IUPAC nie ogranicza się jedynie do normalizacji danych, lecz także:
- Wspiera zrównoważony rozwój poprzez promowanie rozwiązań zgodnych z wiedzą chemiczną i globalnymi wyzwaniami środowiskowymi;
- Zapewnia wspólny język dla chemii, umożliwiając precyzyjną komunikację między naukowcami na całym świecie;
- Pełni rolę rzecznika wolnej wymiany informacji naukowej, ułatwiając dostęp do wyników badań oraz międzynarodową współpracę;
- Opracowuje zalecenia dotyczące jednoznacznego, jednolitego i spójnego nazewnictwa i terminologii dla różnych dziedzin nauki, w tym dla nowych pierwiastków w układzie okresowym;
- Standaryzuje metody pomiaru, masy atomowe i inne dane niezbędne dla badań chemicznych, dbając o ich precyzję i porównywalność;
- Publikuje raporty techniczne, czasopisma, książki, bazy danych i inne zasoby informacyjne, wspierając rozwój nauki, organizację konferencji oraz przyznawanie nagród za wybitne osiągnięcia naukowe.
Dzięki swojej działalności IUPAC od ponad wieku odgrywa kluczową rolę w kreowaniu nauk chemicznych na całym świecie, zapewniając im jednolity fundament terminologiczny i metodologiczny.
Struktura
Historia Polski w IUPAC
Polska została zaproszona do udziału w pracach Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC) już w 1920 roku, wkrótce po odzyskaniu niepodległości po okresie zaborów. W dwudziestoleciu międzywojennym, dzięki porozumieniu Polskiej Akademii Umiejętności (PAU) z Polskim Towarzystwem Chemicznym (PTChem), powołano Narodowy Komitet Chemiczny, który był umocowany do kontaktów z IUPAC. W tym czasie prof. Wojciech Świętosławski dwukrotnie piastował stanowisko Wiceprezydenta IUPAC (1928–1932, 1936–1940).
W latach 1946–1952 działał przy PAU Chemiczny Komitet Narodowy, który był odpowiedzialny za rozwijanie dalszej współpracy z IUPAC. W jego skład wchodzili przedstawiciele PTChem, PAU, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Akademii Nauk Technicznych. Od 1945 do 1947 roku prof. Wojciech Świętosławski po raz trzeci pełnił funkcję Wiceprezydenta IUPAC.
Od 1952 roku Polska Akademia Nauk pełni funkcję Narodowej Organizacji Członkowskiej zrzeszonej w IUPAC, która corocznie opłaca składkę członkowską. Od 1954 roku pracami wynikającymi z uczestnictwa Polski w IUPAC kieruje bezpośrednio Komitet Chemii PAN (do 1989 r. Komitet Nauk Chemicznych PAN).
Stanowiska w Biurze Wykonawczym oraz funkcje Przewodniczących Wydziałów IUPAC sprawowali następujący naukowcy związani z Komitetem Chemii PAN i Komitetem Chemii Analitycznej PAN:
- prof. Tadeusz Urbański, czł. PAN – Instytut Chemii Organicznej PAN, Politechnika Warszawska
- prof. Wiktor Kemula, czł. PAN – Uniwersytet Warszawski
- prof. Jan Michalski, czł. PAN – Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN
- prof. Adam Hulanicki, czł. PAN – Uniwersytet Warszawski
- prof. Edward Grzywa – Instytut Chemii Przemysłowej
- prof. Stanisław Penczek, czł. PAN – Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN.
Zgromadzenia Ogólne IUPAC w Polsce
Zgromadzenia Ogólne IUPAC odbywają się co dwa lata. Do tej pory w Polsce zorganizowano je w latach 1927 i 1977.
W dniach 5–7 września 1927 roku na Politechnice Warszawskiej odbyło się 8. Zgromadzenie Ogólne IUPAC, które było de facto pierwszą międzynarodową konferencją chemiczną zorganizowaną w niepodległej Polsce. Wydarzenie to miało duże znaczenie naukowe, jak i symboliczne.
Za przygotowania organizacyjne odpowiadał Narodowy Komitet Chemiczny przy Polskiej Akademii Umiejętności (PAU) w skład, którego wchodziło po trzech przedstawicieli Polskiego Towarzystwa Chemicznego (PTChem) i PAU. Komitet był organem umocowanym do kontaktów z IUPAC i działał przy biurze PTChem. Zgodnie z uchwałą kadencja jego władz trwała rok. W 1926 roku wybrano profesorów W. Świętosławskiego (przewodniczący) i W. Lampe (wiceprzewodniczący), którzy wystąpili do władz IUPAC z wnioskiem o przyznanie Polsce prawa organizacji 8. Zgromadzenia Ogólnego.
Warto dodać, że mimo ogromnych trudności finansowych Towarzystwo od samego początku (1919 r.) kładło duży nacisk na rozwijanie kontaktów międzynarodowych. Regularnie wysyłano (najczęściej w 2-3 osobowych składach) delegatów na zebrania IUPAC, a ich sprawozdania były szeroko dystrybułowane wśród członków Towarzystwa.
Ścisły komitet organizacyjny 8. Zgromadzenia IUPAC tworzyli: prof. W. Świętosławski (przewodniczący); prof. W. Lampe, prof. J. Zawadzki, poseł E. Trepka (wiceprzewodniczący) oraz dr A. Dorabialska (sekretarz).
Obrady poprzedziło uroczyste przyjęcie wydane 4 września przez Radę Miasta i władze Warszawy, a zakończył uroczysty bankiet 8 września wydany przez komitet organizacyjny. W dniach 9–13 września zorganizowano przewidzianą programem wycieczkę objazdową do Łodzi, Tomaszowa Mazowieckiego, Krakowa, Sosnowca, Chorzowa i Katowic, podczas której goście mieli możliwość zwiedzenia zakładów przemysłowych.
W konferencji uczestniczyło 80 gości z zagranicy z 15 krajów członkowskich (w tym 15 przedstawicieli USA i 11 Francji), a także przybyli licznie członkowie polskiego środowiska naukowego.
W toku obrad zostały wygłoszone dwa wykłady plenarne: prezesa Unii prof. E. Cohen pt. „Nowe badania nad rzekomą stałością naszych fizykochemicznych stałych” oraz prof. W. Świętosławskiego pt. „O różnych zastosowaniach ebuliskopu”. Praca naukowa Konferencji IUPAC dotyczyła wielu aspektów związanych z nazewnictwem związków nieorganicznych i organicznych, jak i spowodowała szereg ustaleń – w tym ustalono np. listę najważniejszych odczynników analitycznych, dla których zostały podane dopuszczalne normy zanieczyszczeń oraz wybrano dane do publikacji nt. wartości termochemicznych w międzynarodowych tablicach Critical Tables.
Zgromadzenie zakończyło się pełnym sukcesem organizacyjnym i stanowiło istotny krok do włączenia polskiej chemii w szerszy nurt badań międzynarodowych.
Rok później prof. W. Świętosławski został wybrany po raz pierwszy na wiceprzewodniczącego IUPAC.
Medal pamiątkowy VIII Konferencji IUPAC w Warszawie we wrześniu 1927 r.
Źródło:
Z. Galus, Z. Wielogórski, Połączyła nas chemia. Dzieje Polskiego Towarzystwa Chemicznego i jego poprzedników do 1939 roku. PTChem, 2019.
W dniach 12-22 sierpnia 1977 roku w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie odbyło się 29. Zgromadzenie Ogólne IUPAC. Zebranie to stanowiło ważny element budowania współpracy Polski z międzynarodową społecznością chemiczną zrzeszoną wokół IUPAC. Fakt, że Polska mogła być gospodarzem tak dużego wydarzenia naukowego w okresie zimnej wojny, mimo ograniczonych kontaktów naukowych między krajami bloku wschodniego a Zachodem, świadczył o pozytywnym odbiorze polskiej chemii na arenie międzynarodowej. Organizacja Zgromadzenia w ówczesnej rzeczywistości była dużym wyzwaniem logistycznym i wymagała aprobaty władz najwyższego szczebla na każdym etapie przygotowań.
Prace przygotowawcze i organizacyjne związane ze Zgromadzeniem Ogólnym IUPAC prowadził Komitet Nauk Chemicznych PAN (KNCh PAN) pod przewodnictwem prof. Adama Bielańskiego, po tym jak podczas walnego Zgromadzenia Ogólnego IUPAC w 1975 r. w Madrycie podjęto decyzję o zorganizowaniu kolejnego Zgromadzenia w Polsce (kontrkandydatem był Izrael). W tamtym okresie w strukturach IUPAC działało 12 Polaków (9 jako członkowie tytularni i 4 jako członkowie stowarzyszeni) oraz 9 pełniło funkcję narodowych przedstawicieli w wydziałach Unii.
Na przewodniczącego komitetu organizacyjnego wybrano wiceprzewodniczącego KNCh PAN prof. W. Zielenkiewicza, a na sekretarza – sekretarza KNCh PAN, prof. S. Malanowskiego. W 1976 r. omówiono z przybyłym delegatem władz IUPAC w Warszawie zarówno organizację Zgromadzenia w Polsce, jak i jego szczegółową koncepcję.
Udział polskich chemików w pracach przygotowawczych i realizacji tego przedsięwzięcia był ważnym elementem ich aktywności w międzynarodowym życiu naukowym, często stanowiącym pierwszą okazję do nawiązania kontaktów z naukowcami z zagranicy.
W konferencji uczestniczyło 500 gości z zagranicy (z 33 krajów na 40 wchodzących ówcześnie w skład IUPAC) i 90 uczestników z Polski.
Jednym z istotnych elementów roboczego zebrania było otwarte spotkanie poświęcone terminologii chemicznej. Brały w nim udział komisje: nazewnictwa i symboli, chemii analitycznej, chemii nieorganicznej, chemii organicznej, komisje nauczania chemii oraz wyliczania mas atomowych. Dyskutowano m.in. kwestie etykietowania dobrze scharakteryzowanych materiałów i propozycje ulepszeń praktyk nomenklaturowych. Podczas Zgromadzenia, oprócz spraw organizacyjnych omawiano “Table of Isotopic Compositions of the Elements as determined by Mass Spectrometry”. Ustalano sposoby skoordynowanej pracy między komisjami, aby ułatwić stosowanie spójnych norm w chemii zarówno akademickiej, jak i przemysłowej. Zainicjowano powstanie specjalnego Komitetu Chemii i Przemysłu.
Konferencja stałą się okazją do nawiązania bliższych kontaktów polskich chemików z Unią zwiększając istotnie udział Polaków we władzach i organach IUPAC w kolejnych latach. Podczas obrad na członka prezydium Unii został wybrany prof. Jan Michalski (CBMM PAN).
Źródło:
Sprawozdanie roczne z działalności PAN z 1977 roku, Warszawa, 1978.
Nauka w Polsce, Kronika, 1978.
Sprawozdanie roczne Komitetu Nauk Chemicznych PAN za 1977 r., Archiwum PAN.
Polska w IUPAC
Polska jest ważnym członkiem IUPAC – posiada 4 głosy w Zgromadzeniu Ogólnym, podobnie jak np. Szwajcaria, Izrael, Kanada i Australia. Spośród 56 krajów członkowskich tylko 20 dysponuje 6, 5 lub 4 głosami. Największą liczbę głosów (po 6) mają USA, Chiny, Japonia i Niemcy.
| Kraj | Składka roczna w 2024 [$] | Liczba głosów |
| Chiny–Pekin | ≥40 000 | 6 |
| Niemcy | ||
| Japonia | ||
| USA | ||
| Chiny–Tajpej | 40 000 – 20 000 | 5 |
| Francja | ||
| Hiszpania | ||
| Holandia | ||
| Indie | ||
| Rosja | ||
| Wielka Brytania | ||
| Włochy | ||
| Australia | 20 000 – 10 000 | 4 |
| Belgia | ||
| Izrael | ||
| Kanada | ||
| Malezja | ||
| Polska | ||
| Singapur | ||
| Szwajcaria | ||
| Austria | 10 000 – 5 000 | 3 |
| Chile | ||
| Czechy | ||
| Dania | ||
| Finlandia | ||
| Irlandia | ||
| Norwegia | ||
| Portugalia | ||
| Portoryko | ||
| RPA | ||
| Szwecja | ||
| Tajlandia | ||
| Turcja | ||
| Węgry | ||
| Bułgaria | 5 000 – 2 000 | 2 |
| Estonia | ||
| Grecja | ||
| Nowa Zelandia | ||
| Słowacja | ||
| Słowenia | ||
| Bangladesz | <2 000 | 1 |
| Kostaryka | ||
| Chorwacja | ||
| Gwatemala | ||
| Honduras | ||
| Jamajka | ||
| Jordania | ||
| Kazachstan | ||
| Kuwejt | ||
| Nepal | ||
| Nigeria | ||
| Peru | ||
| Senegal | ||
| Serbia | ||
| Sri Lanka | ||
| Urugwaj |
Przedstawiciele Polski w IUPAC
W obecnej kadencji, obejmującej lata 2024-2025 następujący przedstawiciele polskiego środowiska naukowego biorą udział w pracach IUPAC:
- prof. Paweł Kulesza, czł. PAN – Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii
National Adhering Organization, Chair of the Committee of Chemistry of the Polish Academy of Sciences - prof. Malgorzata Witko, czł. PAN – Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN
Physical and Biophysical Chemistry Division; Committee on Ethics, Diversity, Equity and Inclusion
- dr hab. Oleh Demchuk, prof. ucz. – Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Medyczny
Committee on Chemical Research Applied to World Needs - dr Iwona Maciejowska – Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii
Subcommittee – Chemistry Teacher International Editorial Board - prof. Barbara Nawrot – Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN
Subcommittee on Biotechnology - prof. Grzegorz Mloston – Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii
Subcommittee on Organic Synthesis - dr Cezary Gumiński – Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii
Subcommittee on Solubility and Equilibrium Data - dr hab. Paweł Oracz – Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii
Subcommittee on Solubility and Equilibrium Data - dr hab. Monika Gosecka – Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN
Subcommittee on Polymer Terminology - prof. Stanisław Słomkowski – Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN
Subcommittee on Polymer Terminology - prof. Andrzej Gałęski – Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN
Subcommittee on Structure and Properties of Commercial Polymers - prof. Ewa Piórkowska-Gałęska – Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN
Subcommittee on Structure and Properties of Commercial Polymers - dr hab. Artur Różański – Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN
Subcommittee on Structure and Properties of Commercial Polymers - dr hab. Justyna Walkowiak-Kulikowska, prof. ucz. – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Chemii
Terminology and Classification of Per- and Poly-Fluoroalkyl Substances - prof. Sławomir Jarosz – Instytut Chemii Organicznej PAN
National Adhering Organization, Polish Academy of Sciences - dr. hab. Marcin Górecki, prof. inst. – Instytut Chemii Organicznej PAN
National Adhering Organization, Polish Academy of Sciences
Narodowi przedstawiciele IUPAC w kadencji 2026-2027
-
prof. dr hab. Małgorzata WITKO, czł. PAN
Wydział I - Chemia fizyczna i biofizyczna
-
prof. dr hab. Janusz LIPKOWSKI, czł. PAN
Wydział I - Chemia fizyczna i biofizyczna
-
prof. dr hab. Paweł KULESZA, czł. PAN
Wydział II - Chemia nieorganiczna
-
prof. dr hab. inż. Łukasz ALBRECHT
Wydział III - Chemia organiczna i biomolekularna
-
prof. dr hab. Krzysztof SZCZUBIAŁKA
Wydział IV - Chemia polimerów
-
prof. dr hab. Grażyna STOCHEL, czł. PAN
Wydział VII - Chemia i zdrowie człowieka
prof. dr hab. Małgorzata WITKO, czł. PAN
prof. dr hab. Janusz LIPKOWSKI, czł. PAN
prof. dr hab. Paweł KULESZA, czł. PAN
– Przewodniczący Narodowego Komitetu PAN ds. współpracy z IUPAC
– Narodowy przedstawiciel w Wydziale II IUPAC – Chemii nieorganicznej
prof. dr hab. inż. Łukasz ALBRECHT
prof. dr hab. Krzysztof SZCZUBIAŁKA
prof. dr hab. Grażyna STOCHEL, czł. PAN
Korzyści z członkostwa
Coroczna składka wynikająca z przynależności PAN do IUPAC otwiera szereg możliwości, w tym:
- Przedstawicielstwo w Radzie IUPAC – najwyższym organie zarządzającym Unii;
- Uzyskanie statusu członka tytularnego, stowarzyszonego lub krajowego przedstawiciela w dowolnym Wydziale lub Komitecie stałym IUPAC.
- Udział w dyskusjach nad kluczowymi problemami pozwala na wprowadzenie tych zagadnień do dyskursu naukowego w Polsce;
- Aktywny udział polskich naukowców w międzynarodowych konferencjach organizowanych przez IUPAC;
- Prawo organizowania w Polsce Kongresu IUPAC oraz konferencji objętych auspicjami IUPAC;
- Dostęp do najnowszych reguł i terminologii chemicznej, z możliwością ich adaptacji na język polski;
Prace prowadzi Komisja Terminologii Chemicznej przy Polskim Towarzystwie Chemicznym (PTChem), która współpracuje z Radą Języka Polskiego przy Prezydium PAN i Komitetem Językoznawstwa PAN. W skład Komisji wchodzi Wiceprzewodniczący KCh PAN – prof. dr hab. Łukasz Albrecht; - Wyznaczenie jednego krajowego wydarzenia w roku, podczas którego przyznawane będą Nagrody Plakatowe IUPAC;
- Bezpłatna roczna subskrypcja magazynu/czasopisma IUPAC „Chemistry International”;
- Aplikowanie o wszystkie prestiżowe międzynarodowe nagrody IUPAC (patrz sekcja poniżej);
- Udział w „Forum Prezesów” – spotkaniu prezesów towarzystw i stowarzyszeń chemicznych z całego świata, w celu wypracowania wspólnych rozwiązań kluczowych problemów w dziedzinie chemii, jak i promowania wzajemnej współpracy i zwiększenie globalnego wpływu chemii na rzecz wspólnego dobra. Naszą społeczność reprezentuje Polskie Towarzystwo Chemiczne (PTChem).
Nagrody IUPAC
IUPAC co roku przyznaje szereg międzynarodowych nagród w celu uhonorowania wkładu naukowców w rozwój chemii.
Komitet Chemii PAN zachęca do zapoznania się ze szczegółowymi wymaganiami otwartych konkursów oraz do składania aplikacji.
Otwarte nabory
Nagroda ta przyznawana jest za przełomowe odkrycia lub postępy w chemii, które wspierają zrównoważony rozwój. Laureat otrzyma certyfikat, medal, nagrodę pieniężną 30 000 $ oraz zwrot kosztów podróży na ceremonię wręczenia nagrody w 2026 r. Dodatkowo, laureat zostanie zaproszony do wygłoszenia wykładu w ciągu dwóch lat od otrzymania Nagrody.
Termin nadsyłania zgłoszeń: 15 listopada 2025 r.
Link do strony z informacjami/formularzem
IUPAC oraz Gedeon Richter Plc. ogłaszają rozpoczęcie naboru do Nagrody IUPAC-Richter 2026 w obszarze chemii medycznej.
Nagroda w wysokości 10 000 $ przyznawana jest wybitnemu, uznanemu na arenie międzynarodowej naukowcowi pracującemu w obszarze chemii medycznej, którego działalność lub publikacje wniosły wyjątkowy wkład w praktykę chemii medycznej albo stanowią przełomowy przykład odkrycia nowego leku.
Nagroda została ustanowiona dzięki Zakładom Chemicznych Gedeon Richter Plc. (Budapeszt, Węgry) w celu uhonorowania kluczowej roli chemii medycznej w poprawie zdrowia człowieka.
Nagroda zostanie wręczona podczas 39. Sympozjum ACS na temat Chemii Medycznej (31 maja – 3 czerwca 2026 r.) w Atlancie (USA), a laureat wygłosi także wykład na XXIX Międzynarodowym Sympozjum EFMC w dziedzinie Chemii Medycznej (6–10 września 2026 r.) w Bazylei (Szwajcaria).
Zasady nominacji: Kandydatów można zgłaszać wyłącznie w drodze nominacji, należy także dołączyć listę pięciu osób, które będą pełnić rolę recenzentów dorobku. Zgłoszenie powinno być przesłane elektronicznie i zawierać:
-
CV
-
biogram naukowy (maks. 2 strony),
-
jednostronicowe podsumowanie najważniejszych działań, osiągnięć lub publikacji kandydata, które miały największy wpływ na dziedzinę chemii medycznej.
Dokumenty zostaną przekazane poufnie niezależnemu komitetowi wyłonionemu przez Podkomitet IUPAC ds. Chemii Medycznej i Opracowywania Leków.
Termin nadsyłania aplikacji: 15 grudnia 2025 r.
Zamknięte nabory
Nagrody przyznawane są za wybitne osiągnięcia w obszarze dydaktyki chemii i obejmują trzy kategorie:
- Distinguished Contribution to Chemistry Education Award – za całokształt wybitnej działalności na rzecz edukacji chemicznej.
- Outstanding Early Career Researcher in Chemistry Education Award – dla młodych badaczy prowadzących wysokiej jakości i wpływowe badania w dziedzinie edukacji chemicznej.
- Special Recognition Award for Excellent Service to the CCE – za szczególne zasługi dla Komitetu ds. Edukacji Chemicznej IUPAC.
Nagrody Komitetu ds. Edukacji Chemicznej IUPAC na rok 2026 zostaną wręczone podczas 28. Międzynarodowej Konferencji Edukacji Chemicznej (ICCE 2026), organizowanej wspólnie z 17. konferencją ECRICE w Pattayi (Turcja) w dniach 13-17 lipca 2026 r.
Termin nadsyłania zgłoszeń: 15 października 2025 r.
Podkomitet IUPAC ds. danych dotyczących rozpuszczalności i równowag chemicznych (SSED) przy Dywizji V IUPAC – Chemii analitycznej, ogłasza kolejną edycję Nagrody Balarew Award 2025, przyznawanej młodym naukowcom prowadzącym badania w zakresie rozpuszczalności i/lub równowag chemicznych w mieszaninach jednorodnych.
Zgłoszenia mogą być składane zarówno przez osobę nominującą, jak i dopuszczalne są zgłoszenia własne (self-nomination).
Wymagane dokumenty:
- formularz zgłoszeniowy (online);
- list rekomendacyjny;
- CV wraz z wykazem najnowszych publikacji.
Termin nadsyłania aplikacji: 31 lipca 2025 r.
Warunkiem uczestnictwa w konkursie jest ukończona i obroniona praca doktorska w 2024 roku. Nagroda ta wspiera wybitnych młodych naukowców na początku ich kariery za znakomite prace doktorskie z zakresu nauk chemicznych. Co roku przyznawanych jest do pięciu nagród, z których każda obejmuje 1000 USD oraz do 1000 USD na pokrycie kosztów podróży na Kongres IUPAC 2025 (w Kuala Lumpur w dniach 11-18 lipca). Laureaci zaprezentują poster z badań oraz wezmą udział w sesji plenarnej, a także będą mogli opublikować artykuł przeglądowy w czasopiśmie „Pure and Applied Chemistry”.
Termin nadsyłania zgłoszeń: 15 lutego 2025 r.
Jest to pierwsza edycja tej Nagrody. Nagroda ta przyznawana będzie za przełomowe odkrycia lub postępy w chemii, które wspierają zrównoważony rozwój. Laureat otrzyma certyfikat, medal, nagrodę pieniężną 30 000 USD oraz zwrot kosztów podróży na ceremonię wręczenia nagrody podczas Kongresu IUPAC w lipcu 2025 r. Jury Nagrody może wybrać jednego, dwóch lub trzech laureatów. W przypadku dwóch/trzech laureatów, nagroda pieniężna zostanie podzielona pomiędzy nich. Dodatkowo, laureat zostanie zaproszony do wygłoszenia wykładu na Uniwersytecie w Tajpej w ciągu dwóch lat od otrzymania Nagrody.
Termin nadsyłania zgłoszeń: 17 lutego 2025 r.
Nagroda ta przyznawana jest za wybitne osiągnięcia w zakresie harmonizacji międzynarodowych regulacji, polityki publicznej oraz edukacji dotyczących chemii ochrony roślin. Laureat otrzyma honorarium 3000 USD oraz do 2500 USD na pokrycie kosztów podróży do USA. Wręczenie nagrody odbędzie się podczas jesiennego spotkania American Chemical Society w Waszyngtonie, w dniach 17-21 sierpnia 2025 r. Laureat zostanie zaproszony do opublikowania artykułu przeglądowego w czasopiśmie „Pure and Applied Chemistry”.
Termin nadsyłania nominacji: 1 lutego 2025 r.
Laureaci nagród i wyróżnień IUPAC z Polski
- Nagroda IUPAC dla wybitnych kobiet w chemii
2015 – prof. Ewa Bulska, Uniwersytet Warszawski
2011 – prof. Izabela Nowak, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
- Nagroda IUPAC im. Franzosiniego za wybitny i trwały wkład do tematyki krytycznej oceny danych dotyczących rozpuszczalności i powiązanych procesów równowag chemicznych
2024 – dr Cezary Gumiński, Uniwersytet Warszawski
2004 – dr hab. Marian Góral, Instytut Chemii Fizycznej PAN
- Wyróżnienie w konkursie „Układ okresowy młodych chemików” z okazji 100-lecia IUPAC
2019 – dr hab. Anna Pasternak, Instytut Chemii Bioorganicznej PAN